در سیستم اعشاری یك اینچ را به دو قسمت مساوی تقسیم نموده كه فاصله هر خط برابر یك دهم اینچ و نیز یك دهم اینچ را مجدداً به ده قسمت مساوی تقسیم كرده كه فاصله هر خط برابر یك صدم اینچ و چنانچه اندازه دقیقتر نیز لازم باشد می توان یك صدم اینچ را به ده قسمت مساوی تقسیم نموده كه فاصله هر خط برابر یك هزارم اینچ خواهد بود.
تعریف اعداد اعشاری :
برای شناسائی اعداد اعشاری غالباً از علامت خط 45 درجه (/) كه آن را در زبان فارسی ممیز می نامند استفاده می شود . در زبان لاتین برای تعیین اعداد اعشاری بعد از اعداد صحیح نقطه بكار برده می شود . به طور كلی علامت ممیز و یانقطه بسیار مهم است ، كه بایستی بعد از اعداد صحیح گذارده شود عدد سمت چپ نقطه یا ممیز را اعداد صحیح و عدد سمت راست را اعداد اعشاری می نامند . اندازه 025/5 اینچ به این معنی است كه 5 اینچ كامل با اضافه بیست و پنج هزارم اینچ را نشان می دهد و خواندن اعداد به این صورت است كه ابتدا سمت چپ اعداد صحیح و سپس علامت اعشاری كه نقطه یا ممیز می باشد و آنگاه عدد سمت راست كه به صورت اعشاری است خوانده خواهد شد . یعنی ابتدا تمام اعداد صحیح و بعد از ممیز اعداد اعشاری خوانده می شود .
مثلاً برای خواندن عدد 125/7 ابتدا عدد 7 و سپس یك صد و بیست وپنج هزارم اینچ خوانده می شود و یا عدد 250/12 كه طرز خواندن صحیح آن 12 اینچ و دویست و پنجاه هزارم اینچ .
از طرفی دیگر می توان سیستم اعشاری را بواحد های كوچك تقسیم نمود . مثل یك میلیونیم اینچ كه عبارتند از :
عدد 1/0 را میتوان نوشت 10/1 (یكدهم)
عدد 01/0 را می توان نوشت 100/1 (یكصدم)
عدد 001/0 را می توان نوشت 1000/1 (یك هزارم )
عدد 0001/0 را می توان نوشت 10000/1 (یك ده هزارم )
عدد 00001/0 را می توان نوشت 100000/1 (یك صد هزارم )
عدد 000001/0 را می توان نوشت 1000000/1 (یك میلیونیم)
اعداد سمت راست ممیز معمولاً دارای رقمهای محدود می باشد كه می توانید در مثالهای مختلف مشاهده كنید .از طرفی هر چقدر اعداد بعد از ممیز بیشتر شوند دقت اندازه گیری زیادتر خواهد بود . در بعضی از موارد تا سه رقم اعشاری ولی بطور معمولی تا چهار رقم اعشاری مورد استفاده قرار می گیرد . در كارگاههای سنگ زنی اغلب تا 5 رقم اعشاری لازم می باشد .
خواندن اعداد اعشاری :
در كارگاه ماشینهای افزار معمولاً اعداد اعشاری را تا هزارم اینچ می خوانند در این صورت اعداد سمت راست كه اعشاری می باشند بایستی بصورت سه رقمی نوشته شوند . در صورتیكه اعداد سمت راست یك یا دو رقمی باشند باید به سمت راست آن یك یا دو صفر اضافه نمود .
بنابراین برای عدد 12/0 (دوازده صدم ) باید یك صفر در سمت راست 12 اضافه كرد كه می توان نوشت 120/0 و چنین خوانده می شود (یك صدو بیست هزارم ) چنانچه اعداد اعشاری یك رقمی باشد باید به سمت راست آن دو صفر اضافه كرد مثل 5/0 (پنج دهم) كه باید به سمت راست آن دو صفر اضافه نمود تا بدینصورت خوانده شود 500/0 (پانصد هزارم) ولی به طور كلی صفرهای اضافه شده در سمت راست اعداد اعشاری تغییری در وضعیت عدد اعشاری نخواهد داد .
مثالهای زیر مطلب را روشن خواهند كرد :
550/0 یعنی پانصدو پنجاه هزارم
555/0 یعنی پانصدو پنجاه و پنج هزارم
055/0 یعنی پنجاه و پنج هزارم
005/0 یعنی پنج هزارم
001/0 یعنی یك هزارم
010/0یعنی ده هزارم
100/0 یعنی صد هزارم یا می توان نوشت 1/0 اینچ
اعداد بیشتر از سه رقم اعشاری را باید ماشینكار ابتدا عدد هزار و سپس صد و بلاخره در آخر ده هزارم را اضافه نماید . مثل عدد 4375/0 كه می توان به این صورت خواند .چهار هزار و سیصدو هفتادو پنج هزارم اینچ یا میلیمتر یا واحد دیگر .
عدد چهارم سمت است اعداد اعشاری معنی دهم را می دهد مثل عدد 5 در مثال قبلی آنرا بصورت 10/5 یا پنج ده هزارم و یا دارای ارزشی برابر نصف عدد سوم اعداد اعشار است . از طرفی دیگر عدد 005/0 را باید به صورت پنج هزارم خواند ولی عدد 0005/0 را می توان بصورت ده هزارم خواند .
وقتی اعداد اعشاری را ملاحظه و ارقام آنرا تشخیص دادیم 2و یا 3 ویا 4 ویا 5 رقم در سمت راست علامت اعشاری است بعداً باید آنرا خواند مثل عدد 00001/0 كه ابتدا ارقام آن مشخص و در این مثال تعداد ارقام آن برابر 5 است در این حالت آنرا بصورت 100000/1 یكصد هزارم و یا صد هزارم می توان خواند .
كارآموزی در شركت ساتراپ صنعت بهار (محاسبه و حسابرسی)
درباره این سایت